ေသာတာပန္ျဖစ္ေၾကာင္းအဂၤါႏွစ္ပါး

    ေသာတာပန္ျဖစ္ေၾကာင္း အဂၤါႏွစ္ပါးရွိပါတယ္။ သစၥာတရားနာမႈႏွင့္ သစၥာတရားႏွလုံးသြင္းမႈ။ ဒီ ႏွစ္ပါးစုံလွ်င္ ေသာတာပန္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ သစၥာတရား ႏွလုံးသြင္းမႈဆုိတာ ခႏၶာကုိယ္ႀကီး၌ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္မႈ (ေယာနိေသာမနသိကာရ)ကုိ ေခၚတယ္။ သစၥာတရားနာမႈ ျပည့္စုံၿပီး၊ သစၥာတရားကုိ အမွန္အတုိင္း ႏွလုံးသြင္းလုိ႔ရွိရင္ ဒီဘ၀ ကၽြတ္တမ္း၀င္ႏုိင္တယ္။ သစၥာတရားနာမႈမရွိရင္ သစၥာတရားႏွလုံးသြင္းမႈဆုိတာ မေပၚႏုိင္ဘူး။ သစၥာမသိ သစၥာႏွလုံးမသြင္းလုိ႔ရွိရင္ ဘာအားထုတ္ထုတ္အပုိပါပဲ။ ေသာတာပန္မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ နိဗၺာန္မေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သစၥာသိရင္ သံသရာ၀ဋ္တုိတယ္။ သစၥာမသိရင္ သံသရာရွည္တယ္။ သစၥာမသိတဲ့ သတၱ၀ါေတြဟာ သံသရာတေလွ်ာက္ ဘုံဘ၀ေတြ ေလွ်ာက္ၿပီးလာခဲ့ရာမွာ အေဖေသလုိ႔ငုိရတာနဲ႔၊ အေမေသလုိ႔ငုိရတာနဲ႔၊ ကုိယ့္သားကုိယ့္သမီး ေသလုိ႔ငုိရတာနဲ႔ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေသလုိ႔ငိုရတာနဲ႔ က်ခဲ့ရတဲ့မ်က္ရည္ေတြဟာ သမုဒၵရာေလးစင္းထဲက ေရထက္ပင္ မ်ားေသးတယ္လုိ႔ ဘုရားက ေဟာထားတယ္။
    ေပဋေကာပေဒသက်မ္း။    ။ ဘာ့ေၾကာင့္ သစၥာသိၿပီး၊ သစၥာႏွလုံးသြင္းလုိ႔ရွိရင္ အရိယာျဖစ္ရသတုန္းဆုိတာကုိ ေပဋေကာပေဒသက်မ္းက ရွင္းျပထားပါတယ္။ ထင္းတုံးအစုိႀကီးကုိ မီး႐ွိဳ႕ရင္ မေလာင္ဘူး။ အေျခာက္ကုိ မီး႐ွိဳ႕ရင္ ေလာင္တယ္။ ထုိ႔အတူပဲ သစၥာတရားနာလုိ႔ရွိရင္ ကိေလသာေျခာက္တယ္။ သစၥာတရားႏွလုံးသြင္းၿပီး က်င့္ႀကံပြားမ်ားတဲ့အခါ နဂုိကေျခာက္ေနတဲ့ ကိေလသာဟာ ဒီ မဂ္မီးနဲ႔႐ွိဳ႕လုိက္ရင္ အကုန္ေလာင္၊ အကုန္ေျပာင္သြားတာပဲ။ ဒါနတရားလုပ္ၿပီး နတ္ျပည္ေရာက္ခ်င္ရင္၊ သီလေဆာက္တည္ၿပီး အသက္ရွည္ခ်င္ရင္၊ သမထအားထုတ္ၿပီး ျဗဟၼာႀကီးျဖစ္ခ်င္ရင္ သကၠာယဒိ႒ိ၀င္ၿပီ၊ တဏွာ၀င္ၿပီ၊ ကိေလသာေတြ မေျခာက္ေတာ့ဘူး။
    ဒါေတြဟာ ဒုကၡထဲ နစ္ျမဳပ္ေစၿပီး ဒုကၡေပးတဲ့တရားေတြပါလားလုိ႔ ႏွလုံးသြင္းလုိ႔ရွိရင္ ကိေလသာေျခာက္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးက ႐ုပ္နာမ္ဓမၼေတြဟာ ခဏခဏျဖစ္ၿပီး ခဏခဏပ်က္ေနတယ္။ (၀ိပရိဏာမလကၡဏံ ဒုကၡသစၥံ= ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးျခင္းလကၡဏာရွိတဲ့ ဒုကၡသစၥာေတြ)လုိ႔ ျဖစ္ပ်က္ေတြခ်ည္းေဟာေနေတာ့၊ တရားနာေနတုန္းမွာ ကိေလသာေတြေျခာက္ေနတာပဲ။ ေနာက္ ဒါေတြကုိ ႏွလုံးသြင္းၿပီး က်င့္ႀကံပြားမ်ားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒုကၡအစစ္ ကုိယ္တုိင္ေတြ႕ျမင္လာတယ္။ လာရင္ ကိေလသာေတြ မဂ္မီးနဲ႔ ႐ွိဳ႕လုိက္လုိ႔ ေလာင္သြား၊ ေပ်ာက္သြားတဲ့အခါ ေသာတာပန္တည္တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သစၥာတရားနာမႈရယ္၊ သစၥာတရားႏွလုံးသြင္းမႈရယ္၊ ဒီ ၂-ခုရွိရင္ ေသာတာပန္တည္တယ္လုိ႔ ေပဋေကာပေဒသမွာ ရွင္းျပထားပါတယ္။
    သစၥာကုိႏွလုံးသြင္းၿပီး ခႏၶာကုိယ္ထဲၾကည့္ပါ။ သူကႏွိပ္စက္သလား မႏွိပ္စက္ဘူးလားဆုိတာၾကည့္ပါ။ ၾကည့္လုိ႔ ႏွိပ္စက္တာေတြ ခဏခဏေတြ႕မယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ အခု ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား ေျပးလႊားလုပ္ကုိင္ေနရတာဟာ ဒီ ခႏၶာႀကီးထဲမွာရွိေနတဲ့ တရားေတြရဲ႕ ဆူပူမႈေၾကာင့္လုပ္ရတာပဲ။ ေ၀ဒနာကလဲ ခံစားခ်င္တယ္။ သညာကလဲ မွတ္သားခ်င္တယ္။ သခၤါရကလဲေစ့ေဆာ္ခ်င္တယ္၊ ျပဳျပင္ခ်င္တယ္။ ၀ိညာဏ္ကလဲ ေနရာတုိင္းသိခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား သြားလာမႈဟာ မရပ္စဲေတာ့ဘူး။ မရပ္စဲေတာ့ သူတုိ႔ဒဏ္ခ်က္ေၾကာင့္ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဒုကၡေရာက္ေနရတယ္။ သူ႔ ခင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ဒုကၡေရာက္တာပဲ။ နာမ္ခႏၶာေလးပါး သည္းေျခ႐ူးက အၿမဲႏွိပ္စက္ေတာ့ သူ႔ကုိခင္တဲ့အေမဟာ ဒုကၡေရာက္တာပဲ။
    ဒါေတြကုိ ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္ေပးပါ။ သြားေတာ့မယ္ဆုိရင္ သူႏွိပ္စက္လုိ႔၊ လာေတာ့မယ္ဆုိရင္ သူႏွိပ္စက္လုိ႔ဆုိတာကုိ ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္ေပေတာ့။ သူ၏ပင္ကုိယ္သေဘာကုိ တခါထုိးထြင္းၿပီး ၾကည့္လုိက္ျပန္ေတာ့လဲ ၀ိပရိဏာမဒုကၡသစၥာႀကီးလုိ႔ သူက ခဏခဏျပေနတာပဲ။ ဒုကၡသစၥာဆုိတာ ဘယ္သူ႔ကုိမွမၫွာတာပါလား၊ ခဏခဏေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးေနတဲ့ သေဘာပါလားလုိ႔ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔ ခဏခဏၾကည့္ေပးပါ။ ၾကည့္ေပးေတာ့ မဂ္၏ ေရွ႕ေျပးသမၼာဒိ႒ိျဖစ္လာမယ္။ ခဏသေဘာကုိ အမွန္အတုိင္းသိလာမယ္။ (ယထာဘူတဉာဏ္ျဖစ္လာမယ္။) ဒီလုိ ဒုကၡသစၥာႀကီးကုိ အမွန္အတုိင္း တကယ္သိလာေတာ့ ႏွိပ္စက္တဲ့တရားႀကီးကုိျဖင့္ မလုိခ်င္မရခ်င္ေတာ့ပါဘူးဆုိတာ လာမယ္။ ၿငီးေငြ႕တဲ့ မုန္းလာတဲ့ ႐ြံလာတဲ့ ဉာဏ္လာမယ္။ (နိဗၺိႏၵဉာဏ္ လာမယ္) ေနာက္ ၿငီးေငြ႔တဲ့ဉာဏ္ လာတဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ ဒီ ဒုကၡသစၥာတရားႀကီး ခ်ဳပ္သြားတယ္။ ႐ႈရင္းမတၱနဲ႔ ဒုကၡခ်ဳပ္သြားတယ္။ ဒုကၡခ်ဳပ္သြားရင္ မဂ္ဉာဏ္အစစ္ လာတာပဲ။
    ဒုကၡသစၥာ႐ႈေနတုန္းက ၀ိပႆနာဉာဏ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ပဲျမင္ေနတယ္။ ၀ိပႆနာဉာဏ္မွာ မဂၢင္ငါးပါးပဲ ရွိေသးတယ္။ မဂ္အစစ္၀င္လာတဲ့အခါမွာ မဂၢင္ ရွစ္ပါးျဖစ္လာတယ္။ မဂၢင္ရွစ္ပါး မဂ္ဉာဏ္အစစ္ ၀င္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာမရွိေတာ့ဘူး။ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာခ်ဳပ္သြားမယ္။ ဒုကၡခ်ဳပ္သြားမွမဂ္ဉာဏ္က ဒုကၡခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္ကုိ အာ႐ုံျပဳေတာ့တယ္။ ၀ိပႆနာဉာဏ္နဲ႔ ႐ႈေနတုန္းကေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာကုိသာ အာ႐ုံျပဳတယ္။ မဂ္ဉာဏ္က်ေတာ့ ဒုကၡခ်ဳပ္ရာ နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္ကုိ အာ႐ုံျပဳတယ္။
    အနာႏွင့္ ဒုကၡ။    ။ အနာေပါက္ေနတဲ့အခါ အနာေပါက္တာကုိၾကည့္ေနရတယ္။ အနာေပါက္တုန္း ဆင္းရဲရတယ္။ အနာေပ်ာက္တဲ့အခါ ေပ်ာက္တာအစားထုိးတယ္။ အနာေပ်ာက္သြားေတာ့ ခ်မ္းသာျခင္းရတာပဲ။ ထုိ႔အတူပဲ ျဖစ္ပ်က္ဟာ ဒုကၡသစၥာ။ ဒါကုိ ၀ိပႆနာဉာဏ္ အရိယာမ်က္လုံးနဲ႔ တပ္ၾကည့္ေနေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာပဲျမင္ေနရတယ္။ မဂ္အစစ္၀င္လာတဲ့အခါ ႐ႈရင္းမတၱနဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ (ဒုကၡသစၥာ)ကုိ မလုိခ်င္ေတာ့ရင္ ဒီျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာႀကီးဟာ ခ်ဳပ္သြားတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာႀကီးခ်ဳပ္သြားေတာ့ ခ်မ္းသာတာအစားထုိးလာတယ္။ ဒုကၡေနရာ သုခအစားထုိးေတာ့ နိဗၺာန္ျမင္တာပဲ။ ဒီေတာ့ ျဖစ္ပ်က္= ဒုကၡသစၥာခ်ဳပ္ေအာင္သာ႐ႈ။ ဒုကၡသစၥာ ခ်ဳပ္သြားရင္ နိဗၺာန္ကုိျမင္လာလိမ့္မယ္။ ျဖစ္ပ်က္႐ႈတဲ့ ၀ိပႆနာဉာဏ္သည္ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာကုိပဲ အာ႐ုံျပဳတယ္။ မဂ္အစစ္၀င္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒုကၡခ်ဳပ္တဲ့ နိဗၺာန္ကုိ အာ႐ုံျပဳလာလိမ့္မယ္။
    ဒုကၡသစၥာသခၤါရတရားဟာ ျဖစ္ပ်က္ခ်ည္းပဲ။ ျဖစ္ပ်က္ေတြ႐ႈေတာ့ သခၤါေရ၀ိပႆတိ ျဖစ္ၿပီ။ (သခၤါေရ၀ိပႆတိ= သခၤါရတရားေတြကုိ႐ႈျမင္ျခင္း)။ ဒီေတာ့ ေရွ႕ပုိင္းက ၀ိပႆနာဉာဏ္ျဖစ္တယ္။ ၀ိပႆနာဉာဏ္ရင့္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡသစၥာႀကီးကုိ မလုိခ်င္ေတာ့တဲ့ နိဗၺိႏၵဉာဏ္ (ၿငီးေငြ႕တဲ့ဉာဏ္)ရၿပီ။ ဒီတြင္ သခၤါ႐ုေပကၡာဉာဏ္ (သခၤါရေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈတဲ့ဉာဏ္)က တစ္ခါတည္း လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး ေနာက္မလုိခ်င္တဲ့ အစဥ္ေတြျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္လာသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ မလုိခ်င္တဲ့သေဘာေပၚလာတယ္။ ေပၚလာေတာ့ ဒီျဖစ္ပ်က္ေတြ ခ်ဳပ္သြားတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ခ်ဳပ္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္၊ ျဖစ္ပ်က္ (ဒုကၡသစၥာ)မရွိတဲ့ နိေရာဓ (နိဗၺာန္) အစားထုိးလာတာပဲ။ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡသစၥာက ၀ိပႆနာစိတ္၏ အာ႐ုံျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္ကမဂ္စိတ္၏အာ႐ုံျဖစ္လာတယ္။ ဒီျခားနားခ်က္ကုိ မွတ္ထားပါ။(သခၤါေရ၀ိပႆတိ နိဗၺာနံမဂၢႆ နိဗၺာနံဖလႆ- သခၤါရတရားေတြကုိ ၀ိပႆနာ႐ႈ၍၊ သခၤါရခ်ဳပ္သြားေတာ့ သခၤါရခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္ဟာ မဂ္ဖုိလ္၏ အာ႐ုံျဖစ္လာတယ္။)
    ဉာဏ္သုံးဆင့္။    ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ (၁) ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ၾကည့္ပါ။ (၂) ျဖစ္ပ်က္မုန္းေအာင္ၾကည့္ပါ။ (၃) ျဖစ္ပ်က္ဆုံးေအာင္ၾကည့္ပါ။ ဒီ သုံးခ်က္မွတ္။ (၁) ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ၾကည့္တာက ယထာဘူတဉာဏ္၊ (၂) ျဖစ္ပ်က္မုန္းေအာင္ၾကည့္တာက နိဗၺိႏၵဉာဏ္၊ (၃) ျဖစ္ပ်က္ဆုံးေအာင္လုပ္ၿပီး အဆုံးျမင္တာက မဂ္ဉာဏ္၊ အလုပ္စဥ္မွာ ဉာဏ္ ၃-မ်ဳိးနဲ႔ တက္လုိ႔ရွိရင္ ကိစၥၿပီးပါတယ္။ မဂ္ၿပီးဖုိလ္ဆုိေတာ့ မဂ္ဉာဏ္နဲ႔ ဖုိလ္ဉာဏ္ဟာ ဆက္တုိက္ျဖစ္၍ တဲြလ်က္ပါပဲ။ ဘုရားရွင္လည္း ဒီအတုိင္းပဲ ဉာဏ္စဥ္တက္သြားတယ္။
    ဧ၀ ေမတံ ယထာဘူတံ သမၼပညာယ ဒ႒ဗၺံ- ေရွးဦးစြာ ယထာဘူတဉာဏ္နဲ႔ ႐ႈရမယ္။ ဧ၀ံ ပႆံ ဘိကၡေ၀ သုတ၀ါ အရိယသာ၀ေကာ (ေ၀ဒနာ႐ႈရင္) ေ၀ဒနာယ နိဗိၺႏၵတိ- ေနာက္ တစ္ခါတည္း နိဗၺိႏၵဉာဏ္သုိ႔ တုိးတက္သြားတယ္။ (အနတၱလကၡဏသုတ္ကုိ ၾကည့္ပါ၊ ဒီအတုိင္းပါပဲ) ဒုတိယဉာဏ္က နိဗၺိႏၵဉာဏ္။ ဒီေတာ့ ယထာဘူတဉာဏ္နဲ႔ နိဗၺိႏၵဉာဏ္ ၂-ခုစလုံးဟာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ခ်ည္းပဲ၊ ျဖစ္ပ်က္သခၤတ တရားကုိ အာ႐ုံျပဳတာခ်ည္းပဲ။ နိဗၺိႏၵဉာဏ္ၿပီးေတာ့၊ နိဗၺိႏၵံ၀ိရဇၨတိ- ၿငီးေငြ႕ၿပီးသည္ရွိေသာ္ တပ္ႏွစ္သက္ျခင္းကင္း၏ (၀ါ) မဂ္ျဖစ္ေပၚ၏။ တပ္ႏွစ္သက္ကင္းတဲ့ မဂ္ေပၚရမယ္။ ဒီေတာ့ ျဖစ္ပ်က္အာ႐ုံဟာ မလုိခ်င္လုိ႔ခ်ဳပ္သြားတယ္မွတ္၊ ဒီ နိဗၺိႏၵ ၿငီးေငြ႕လာကတည္းက ဒီျဖစ္ပ်က္မလုိခ်င္ေတာ့ဘူးဆုိေတာ့ ဒီျဖစ္ပ်က္ဟာ ခ်ဳပ္သြားတာပဲ။ ဒီျဖစ္ပ်က္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ နိဗၺာန္အစားထုိးလာတယ္။
    သစၥာတရားနာတဲ့ဉာဏ္အတုိင္း ပြားမ်ားေနေတာ့ ဒီၾကား (ေ၀ဒနာႏွင့္ တဏွာၾကား) ထဲမွာရွိတဲ့ ကိေလသာေတြဟာေျခာက္ေနတယ္။ ေနာက္ ကိေလသာေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ဒုကၡကုိ မလုိခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ လုိခ်င္တဲ့ တဏွာမေနႏုိင္၊ မလုိခ်င္တဲ့ မဂ္က သတ္ပစ္လုိက္တယ္။ မဂ္က ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ တဏွာကုိ သတ္ပစ္လုိက္ေတာ့ ဒီကျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡသစၥာ အက်ဳိးဟာလည္း ခ်ဳပ္ရမယ္။ ခ်ဳပ္သြားေတာ့ မဂ္ဉာဏ္ဟာ နိဗၺာန္ကုိပဲ အာ႐ုံျပဳေတာ့တယ္။
    ဒီေတာ့ အလုပ္စဥ္မွာ ေရွးဦးစြာ ယထာဘူတဉာဏ္ ရေအာင္သာလုပ္ပါ။ ယထာဘူတဉာဏ္ ဆုိတာ ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာ ေ၀ဒနာ႐ႈတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေ၀ဒနာျဖစ္ပ်က္ကုိ ျမင္ရမယ္။ ႐ုပ္႐ႈတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ ႐ုပ္ျဖစ္ပ်က္ကုိျမင္ရမယ္။ စိတ္႐ႈတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ စိတ္ျဖစ္ပ်က္ကုိျမင္ရမယ္။ သတိပ႒ာန္ ေလးပါးထဲက တစ္ပါးပါး၏ျဖစ္ပ်က္ကုိျမင္ရင္ ၿပီးတာပဲ။ ဒါဟာ ယထာဘူတဉာဏ္ ျဖစ္တာပဲ။ သတိပ႒ာန္ ေလးပါးထဲက တစ္ပါးပါးကုိ အားထုတ္လုိ႔ တစ္ပါးပါးကုိ မုန္းလာလုိ႔ရွိရင္ နိဗၺိႏၵဉာဏ္ ျဖစ္တာပဲ။ တစ္ပါးပါးဆုံးလုိ႔ရွိရင္ မဂ္ဉာဏ္ ျဖစ္ရမယ္။ တစ္ပါးပါးဆုံးေတာ့ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ဆုိတာ အခ်င္းခ်င္းမွီၿပီး ေနတာျဖစ္ေတာ့ ႐ုပ္ကုိမုန္း လုိက္လုိ႔ မလုိခ်င္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ အတူတကြျဖစ္တဲ့ နာမ္ကုိ မလုိခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ သတိပ႒ာန္ေလးပါးထဲက တစ္ပါးပါးကုိ ႀကိဳးစားလုိ႔ရွိရင္ ေလးပါးစလုံးပါတယ္ဆုိေတာ့ ႐ုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါးမွာ နာမ္ကုိမလုိခ်င္ရင္ ႐ုပ္ကုိပါမလုိခ်င္တာ ပါသြားတာပဲ။ ဒီေတာ့ သတိပ႒ာန္ ေလးပါးထဲက တစ္ပါးပါးအားထုတ္ရင္ က်န္သုံးပါး ပါသြားတာပဲ။
    ေ၀ဒနာႏုပႆနာ။    ။ အားထုတ္နည္းကေတာ့၊ ဥပမာ- ေ၀ဒနာ႐ႈတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေရွးဦးစြာေ၀ဒနာကုိ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ရမယ္ (႐ႈရမယ္)၊ ေနာက္ ေ၀ဒနာျဖစ္ပ်က္ အေပၚမွာ မုန္းရမယ္။ တရားသေဘာနဲ႔ အလုိလိုမုန္းလာရမယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီေ၀ဒနကၡႏၶာႀကီးဟာ တုိ႔ကုိ သတ္ေနတာပဲ ဆုိၿပီး ဒီ ေ၀ဒနာႀကီးကုိ မလုိခ်င္တဲ့ဉာဏ္ေပၚေအာင္႐ႈ။ ႐ႈရင္း ႐ႈရင္းနဲ႔ ဒီေ၀ဒနာႀကီးဟာ ခ်ဳပ္သြားမယ္။ (ေ၀ဒနာနံခေယာ ဘိကၡဳ အနိစၥေတာ ပရိနိဗၺဳေတာ)တဲ့။ ေ၀ဒနာကုန္ေအာင္ ႐ႈႏုိင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ တဏွာမရွိသည္ျဖစ္၍ ကိေလသာခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြား၏လုိ႔ ဘုရားေဟာထားတယ္။ ေ၀ဒနာခ်ဳပ္ေအာင္ ႐ႈတဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ ေ၀ဒနာမရွိတဲ့အတြက္ ခ်ဳပ္သြားတဲ့အတြက္ တဏွာခ်ဳပ္သြားရတယ္။ ေ၀ဒနာဟာ ႐ႈရင္းမတၱနဲ႔ ခ်ဳပ္သြားၿပီး မလုိခ်င္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒီေတာ့ ေ၀ဒနာခ်ဳပ္သြားရင္ တဏွာခ်ဳပ္သြားတယ္။ တဏွာခ်ဳပ္ရင္ ဥပါဒါန္ခ်ဳပ္၊ ဥပါဒါန္ခ်ဳပ္ေတာ့ ကမၼဘ၀ခ်ဳပ္။ ကမၼဘ၀ခ်ဳပ္ေတာ့ ဇာတိခ်ဳပ္။ ဒီေ၀ဒနာအစ ဇာတိအဆုံးရွိတဲ့ ဒုကၡအစုေတြဟာ ခ်ဳပ္သြားေတာ့ နိေရာဓခ်ည္းျဖစ္တယ္။ နိေရာဓဆုိေတာ့ ဒါ နိဗၺာန္ေပၚလာတာပဲ။
    ဒီေတာ့ ေပဋေကာပေဒသက်မ္းလာအတုိင္း ေရွးဦးစြာ ကိေလသာေျခာက္ဖုိ႔ အေရးႀကီးတယ္။ လူ႔ျပည္, နတ္ျပည္, ျဗဟၼာ့ျပည္ေတြကုိ ေတာင့္တရင္, ေတာင္းရင္ ကိေလသာေတြ တုိးပြားေနမယ္။ ေျခာက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သစၥာတရားနာၿပီး ကိေလသာေျခာက္ေအာင္လုပ္။ ေနာက္ ပြားမ်ားေတာ့ မဂ္မီးနဲ႔ ကိေလသာေတြကုိ ေျပာင္ေအာင္႐ွိဳ႕ႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ေတာ့တာပဲ။

မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ သစၥာအနက္ ၁၆-ခ်က္ တရားေတာ္မ်ားမွ